Postęp procesów technologicznych wspomagających szeroko rozumiany przemysł doszedł do momentu, w którym to automatyzacja pracy (Robotic Process Automation — RPA) zaczyna odgrywać kluczową rolę. Szacuje się, że w przeciągu najbliższych dziesięciu lat wiele miejsc pracy zastąpi właśnie sztuczna inteligencja. Jak pokazuje współczesność, w której już teraz robotyzacja pracy odgrywa duże znaczenie, ten proces nie zawsze oznacza minimalizację miejsc pracy, ale po prostu ich całkowitą przemianę. Co więcej, pożądana stanie się współpraca doświadczonych programistów — popyt na specjalistów IT wysokiej klasy wzrośnie.
Popularyzacja automatyki i systemów działających w tym obszarze spowoduje zmianę dotychczasowej formy wielu zawodów technicznych oraz należących do tzw. sektora produkcyjnego. Ta zmiana, oparta przede wszystkim o sztuczną inteligencję (SI), zrewolucjonizuje szczególnie te zawody, w których nie jest wymagana gruntowna wiedza specjalistyczna. Według raportu McKinsey Global Institute do 2025 roku robotyzacja pracy spowoduje wielkie przeobrażenie w sektorze: budowlanym, produkcyjnym, konserwacyjnym, a nawet rolniczym.
Oznacza to, że co czwarte zadanie, które na ten czas wykonuje człowiek będzie wykonywane przez automat. Dlaczego? Ponieważ wykorzystując nowe technologie, przedsiębiorstwa optymalizują rutynowe procesy i otwierają sobie drogę do budowania silnej pozycji na rynku. Krótko mówiąc, eksploatując narzędzia automatyzacji pracy, wzmacniają swoją produktywność, wpływają na wzrost konkurencyjności, jak również dynamikę rozwoju organizacji. I dokładnie z tego właśnie powodu wzrasta zainteresowanie tak potężnym narzędziem postępu, jakim jest SI oraz robotyzacja biznesu.
Robotyzacja biznesu: gdzie wpisze się RPA?
Automatyzacja pracy opiera się przede wszystkim na zrobotyzowanych narzędziach. Te natomiast są dopasowane do wysokich wymagań procesów, posiadających z natury charakter przewidywalny i wielokrotnie powtarzalny. Dlatego nieodłącznym elementem Robotic Prosess Automation są aplikacje i systemy IT. Na tej podstawie można z dużą dozą przekonania stwierdzić, że programowanie to zawód przyszłości, który będzie odgrywał strategiczne znaczenie praktycznie w każdym nowoczesnym przedsiębiorstwie.
W automatyzacji procesów biznesowych tkwi siła postępu. Stąd plany rozwojowe firm uwzględniają wygodne rozwiązania RPA. Coraz więcej zrobotyzowanej automatyzacji występuje w środowisku usługowym. Przykładem może być biuro obsługi i chatbot — wirtualny doradca, wspierający komunikację z klientem.
Kolejny wzorzec to automatyzacja marketingu, gdzie następuje rozpoznanie profilu behawioralnego i transakcyjnego klienta oraz dopasowanie działań sprzedażowych do jego preferencji. Bezobsługowe narzędzie z reguły zostaje zintegrowane z systemem CRM (zarządzanie relacjami z klientem), mechanizmem e-mail marketingowym bądź programem klasy ERP (planowanie zasobów przedsiębiorstwa).
Innym popularnym przykładem sztucznej inteligencji jest system elektronicznego obiegu dokumentów (workflow), który ogranicza uciążliwą pracę ręczną, rozwiązuje problemy w zakresie przepływu informacji między pracownikami i usprawnia zarządzanie codziennymi zadaniami. Wykorzystywany do m.in.: obsługi korespondencji, obiegu faktur, wniosków urlopowych, delegacji służbowych, digitalizacji, porządkowania i archiwizacji dokumentów firmowych.
Aktualnie z inteligentnych systemów informatycznych ułatwiających zarządzanie procesami biznesowymi korzystają już firmy z wielu różnych branż. Po dedykowane rozwiązania sięgają nie tylko przedsiębiorstwa produkcyjne, transportowe, logistyczne czy przemysł motoryzacyjny, ale również centra operacyjne call center, podmioty z sektora e-commerce, branża ubezpieczeniowa, farmaceutyczna, spa & wellness, rynek nieruchomości (zarządzanie wynajem nieruchomości komercyjnych lub administrowanie nieruchomościami), albo ośrodki edukacyjne (planowanie szkoleń, kursów, zarządzanie szkołą). Oczywiście, takie przykłady można mnożyć.
Zalety automatyzacji procesów biznesowych
Wspomniana powtarzalność procesów produkcyjnych stwarza szereg możliwości, które przy odpowiednim wykorzystaniu dają perspektywę podniesienia wydajności i jakości świadczonych usług. Automatyzacja w dużym stopniu upraszcza zarządzanie firmą, umożliwia skrócenie czasu pracy, zniwelowanie błędów, większą skuteczność, idealną precyzję. RPA pozwala także na natychmiastową i szczegółową analizę cyklu pracy, koordynowanie działań oraz identyfikację potrzeb pracowników. Jednak to nie jedyne zalety tego rozwiązania.
Przedsiębiorstwa, oprócz produktywności i wyeliminowania czasochłonnych procedur, analizują czynnik oszczędności dla firmy. Należy pamiętać, że dla wielu przedsiębiorstw rutynowe zadania nieodzownie wiążą się z wysokimi nakładami pieniężnymi. Tymczasem narzędzia sztucznej inteligencji potrafią pracować dla jednostki przez całą dobę, nie składają wniosków o urlop, nie ubiegają się o podwyżkę.
W praktyce robotyzacja pracy sprzyja efektywnemu zarządzaniu kosztami, które z natury rzeczy są niższe. Firmy rozpatrują również to, jakie znaczenie będzie miała decyzja o automatyzacji pod względem wysokości generowanego dochodu. Warto tutaj podkreślić, że wprowadzanie nowych technologii i przystosowanie jednostki do zmian nie zawsze jest proste. Nic dziwnego, bowiem każda branża ma swój specyficzny charakter, a przedsiębiorstwo — strukturę. Do tego dochodzi konieczność zaangażowania w projekt niejednokrotnie znacznego kapitału.
Czy rozwój automatyzacji zastąpi ludzką pracę?
Rzeczą naturalną jest założenie, że inwestowanie w robotyzację biznesu będzie postępować. Z punktu widzenia przedsiębiorców to działanie otwierające autentyczne możliwości rozwoju. Cały proces wdrażania maszyn i aplikacji informatycznych do firm opiera się na fundamencie usprawnienia pracy ludzkiej. Pomaga w rozwiązaniu jednego lub wielu ewentualnych problemów. Według ekspertów już teraz blisko jedna druga zadań realizowanych przez pracowników może zostać zautomatyzowana przy użyciu dostępnych narzędzi.
Pożytkowanie technologii nie musi jednak oznaczać zniknięcia miejsc pracy dla ludzi. Natomiast łączy się z nabyciem kwalifikacji i kompetencji współpracy ze sztuczną inteligencją. Co istotne, pracownicy których zadania przejęły roboty nie uważają tego faktu za degradację, ale wyręczenie w zadaniach, które nie były ani satysfakcjonujące, ani tym bardziej interesujące. W związku z powyższą opinią można stwierdzić, że Robotic Process Automation niesie korzyści dla każdej ze stron — zarówno pracowników, jak i przedsiębiorców.
Automatyzacja pracy, a przyszły rynek zatrudnienia
Nie ma najmniejszej wątpliwości, że automatyzacja pracy wkroczy na rodzime pole produkcji. Oczywiście, z wdrożeniem rozwiązań RPA łączy się nierozerwalnie kwestia konsekwentnych zmian, polegających na przebudowie dotychczas stosowanych procesów i linii technologicznych. Powstaje więc pytanie o to, w jaki sposób zmieni ona rynek zatrudnienia.
Nieustanny postęp technologiczny nie od dziś wpływa na kształt rynku pracy. Bez względu na to, czy nam się to podoba, czy nie — pewne zawody będą wypierane przez robotyzację. Eksperci wskazują, że w strefie zagrożenia znajdują się przede wszystkim te stanowiska, które wymagają wykonania cyklicznych zadań i niskich kwalifikacji. Jednak automatyzacja to nie tylko redukcja niektórych profesji, ale też potencjał dzięki któremu możemy dostrzec zawód przyszłości jakim jest programowanie.
Specjaliści w dziedzinie IT, analitycy i deweloperzy będą pożądanymi praktycznie wszędzie tam, gdzie wkroczy robotyzacja pracy. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że pojawią się nowe zawody, które będą ściśle powiązane z obsługą systemów. Osoby pretendujące do ich wykonywania będą musiały wykazać się nie tylko umiejętnością programowania, ale również umiejętnościami analityczno — statystycznymi.