Biznesplan może pełnić funkcję skutecznego narzędzia negocjacyjnego w kontaktach z potencjalnymi inwestorami lub bankiem. Zanim jednak dane przedsiębiorstwo opracuje własny biznesplan wcześniej musi określić cele, jakie to działanie ma realizować. Zakres biznesplanu zazwyczaj obejmuje szereg założeń dotyczących wielu kierunków rozwoju, lecz może również odnosić się do jednego, konkretnego celu.
Podczas gdy zarząd firmy przez podstawowy cel rozumie kompleksowy plan dla przedsiębiorstwa, to organy odpowiedzialne za przygotowanie dokumentu powinny wziąć pod uwagę aspekty gospodarcze, finansowe, marketingowe, rynkowe, kosztowe. A także zagadnienia z zakresu planu inwestycji, zaopatrzenia, produkcji, zbytu, kosztów, rentowności, importu oraz eksportu.
Biznesplan nie jest konceptem jednoznacznym
Przez jego istotę rozumie się pewien zarys zamierzeń, rodzaj planu na bliższą oraz dalszą przyszłość wraz z wytycznymi dotyczącymi realizacji przedstawionych celów. Inny biznesplan tworzy początkujący przedsiębiorca, a inny firma o ugruntowanej pozycji na rynku, której zależy na ekspansji. Jednak sama metodologia pracy nad biznesplanem jest dosyć zbliżona w ramach wszystkich wariantów.
W każdym profesjonalnym działaniu przedsiębiorstwa podstawową funkcję pełni cel. Czasem jest nim jedno główne założenie oraz kilka celów pobocznych. Warto jednak zaznaczyć, że nie chodzi tutaj o treść danego celu, ale ostateczny efekt. Cel to wynik, finał podejmowanych działań, który znajduje się na nadrzędnym miejscu w hierarchii.
Grupy celów
W zależności od kierunku działań, zakresu i horyzontu czasowego możemy wyróżnić poszczególne grupy celów:
- finalne oraz pośrednie,
- rynkowe oraz ekonomiczne,
- organizacyjne, finansowe i gospodarcze,
- taktyczne, strategiczne oraz operacyjne.
Horyzont czasowy stanowi tutaj pewien zasięg objęty planem. Może nim być kwartał, rok lub kilka lat.
Zakresem przedmiotowym biznesplanu jest jego układ rzeczowy, treść merytoryczna. Zakresem będą w tym przypadku sfery działalności objęte planem czyli produkcja, inwestycje, finanse, usługi, organizacja czy zarządzanie.
Cel finalny dotyczy zysku, który przedsiębiorstwo otrzyma w przyszłości w postaci określonej w planie. Cele pośrednie natomiast odnoszą się do poszczególnych etapów w tak zwanym zakresie rzeczowym i czasowym w trakcie realizowania celu finalnego.
Założenia ekonomiczne to stopa zwrotu zainwestowanego kapitału, wielkość produkcji, ograniczenie kosztów, zysk operacyjny, przychody ze sprzedaży, zysk netto, marża handlowa lub utrzymanie konkretnej wartości różnych wskaźników ekonomicznych.
Cele rynkowe obejmują zwiększenie udziału przedsiębiorstwa w rynku, wejście tam z nowymi produktami czy zaspokajanie popytu na określone towary i usługi.
Jeżeli zakres biznesplanu obejmuje zmiany wewnątrz firmy, których następstwem może być rozbudowa struktur prawnych i ekonomicznych przedsiębiorstwa, to cele muszą uwzględniać także takie aspekty.
Cel organizacyjny dotyczy działań usprawniających procesy zarządzania firmą. Cele finansowe skupiają się na pozyskiwaniu środków (w tym zewnętrznych) na dalszy rozwój, a założenia gospodarcze skupiają się na analizie przyszłości przedsiębiorstwa na rynku.
Działania o charakterze długoterminowym wymagają biznesplanu opartego na profesjonalnej analizie szans i zagrożeń. Cele strategiczne, zwane też często długoterminowymi (powyżej 5 lat) skupiają się na rozwoju.
Założenia taktyczne są traktowane jako cele średnioterminowe (około 3 lat) i skupiają się na realizowaniu celów pośrednich. Mówi się tutaj o działaniach marketingowych, kampaniach czy drobnych usprawnieniach w zarządzaniu.
Cele krótkoterminowe, czyli organizacyjne, opierają się na niewielkich działaniach w obrębie firmy, które dosyć szybko i skutecznie mogą usprawnić funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa, a nie wymagają dużych nakładów pracy czy środków.
Określenie zakresu i celów biznesplanu pomaga w jego ukierunkowaniu. Dokument oparty na gruntownej analizie rzeczywistego stanu przedsiębiorstwa i jego potrzeb staje się skutecznym oraz wiarygodnym narzędziem negocjacyjnym w kontaktach z potencjalnymi inwestorami lub bankiem, który finalnie zdecyduje się udzielić wsparcia finansowego dla zakładanych przedsięwzięć.