Ergonomia stanowiska pracy jest niezwykle istotna dla pracowników, ale również przekłada się na wyniki firmy. Ergonomiczne urządzenie biura wpływa na dobre samopoczucie pracujących w nim ludzi, chroni ich przed niektórymi schorzeniami oraz poprawia wydajność organizacji. Co warto wiedzieć na temat organizacji stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii?
To, jak wygląda biuro, jest równie ważne dla naszego samopoczucia, jak predyspozycje fizjologiczne. Aranżacja wnętrza, ustalanie wysokości, ustalanie pola pracy, krzeseł, foteli i innego sprzętu, z którego pracownik musi korzystać, powinno odbywać się z wykorzystaniem wymiarów anatomicznych ciała danego pracownika, zakresów poruszeń, danych biomechanicznych oraz przy uwzględnieniu rodzaju wykonywanych zajęć.
ESTETYKA MIEJSCA PRACY Z PUNKTU WIDZENIA FIZJOLOGI
Każdemu zdarzyło się znaleźć w sytuacji, gdy wymiary odbiegały od tych, które brał pod uwagę projektant opracowując określony wyrób. Biurka, czy też inne powierzchnie pracy są czasem za niskie, czasem za wysokie. Wyprofilowanie krzeseł – niezgodne z krzywizną fizjologiczną kręgosłupa.
Bardzo ważne jest to, by spełniać minimalne wymagania ergonomii jakie zostały określone w Załączniku do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Istotne jest też to, żeby wszystkie te wytyczne były realizowane.
Ergonomiczne urządzenie biura
Tworząc tylko zarys problemu, trzeba wspomnieć o kilku najważniejszych elementach:
- Biurko – wyposażone w regulację wysokości (zalecana 64-84 cm, w zależności od wzrostu pracownika).
- Fotel – powinien być wyposażony m. in. w regulację wysokości oparcia, regulację wysokości siedziska (40-50 cm), a także regulację odchylenia oparcia do tyłu (minimum o 30 stopni).
- Monitor – ustawia się poniżej linii wzroku, tak aby patrzeć 20-50 stopni w dół.
- Klawiatura – ustawia się ją na blacie stołu roboczego w odległości co najmniej 10 cm od jego krawędzi.
Ważne jest to, aby nauczyć się korzystać z regulacji, w które wyposażone są meble i najpierw regulować wysokość fotela, a dopiero potem wysokość biurka. W przypadku fotela trzeba też wypracować nawyk prawidłowego siedzenia.
Ergonomia na co dzień
Dostosowanie mebli i wyrobów do ich przeznaczenia jest szczególnie istotne właśnie w miejscu pracy – spędzamy w nim bardzo dużo czasu, bardzo często w bezruchu. Niezależnie od tego, czy jest to fotel, czy może krzesło – wszystkie siedziska powinny odpowiadać cechom antropometrycznym populacji.
Badania współczesnej fizjologii pozwoliły opracować wytyczne do określania pola pracy zarówno w pozycji siedzącej, jak i stojącej. Ważne jest również dopasowanie wymiarów mebli biurowych i innego sprzętu:
- Maksymalną wysokość zasięgu oblicza się poprzez mnożenie wzrostu człowieka przez 1, 24.
- Najwygodniejsza wysokość zasięgu mieści się w granicach 65-150 cm.
- Szafa/półka o głębokości 60 cm jest łatwo dostępna tylko do wysokości barku, czyli do ok. 120 cm.
- Ustalając wysokości pola pracy należy pamiętać, że człowiek ma największą zręczność i siłę rąk przy opuszczonych łokciach, ręce powinny być zgięte pod kątem prostym.
W końcu – wymagania i zależności, które opisują granice pola pracy, rozmiary siedzisk, położenia urządzeń i wiele innych, nie mogą być rozpatrywane oddzielnie. Muszą się składać na jedno, możliwie jak najbardziej spójne rozwiązanie!
Fotel w zgodzie z zasadami ergonomii
Prawidłowa pozycja siedząca przy biurku pozwala uniknąć bólu pleców i innych dolegliwości zdrowotnych. Z tego powodu fotel powinien być odpowiednio dopasowany. Na co zwrócić uwagę?
- Ustawienie wysokości fotela obrotowego tak, by stopy swobodnie spoczywały na podłożu; kolana zaś powinny znajdować się w lekkim kącie rozwartym, co umożliwia swobodny przepływ krwi.
- Oparcie fotela powinno być delikatnie wychylone do tyłu (kąt pochylenia tułowia w stosunku do reszty ciała musi być większy niż 90 stopni) – dzięki temu nie utrudnia się pracy narządów wewnętrznych: układu oddechowego, sercowo-krążeniowego oraz narządów jamy brzusznej.
- Podłokietniki muszą pozwolić uzyskać kąt rozwarty w łokciu.
- Głębokość siedzenia trzeba wykorzystać w pełni – pozwala to zapobiec powstawaniu ucisku na powierzchnię ud i uniknąć drętwienia nóg.
- Podpora kręgosłupa. Plecy powinny mieć stały kontakt z oparciem krzesła – pomaga to zachować naturalny kształt kręgosłupa oraz niweluje bóle lędźwiowe.
- Stabilne siedzisko. Trzeba siedzieć na stabilnym krześle, które dostosowane jest do ciężaru ciała użytkownika – poprawia to dynamikę siedzenia i daje poczucie bezpieczeństwa.